Типтік тапсырмаларды шешу амалдары
Төмендегі берілгендерге қарап жетіспеген көрсеткіштерді анықтап, өнімнің есептелуін құраймыз (кірістердің құрылуы, бірінші және екінші кірістерді капиталды шғындарды қолдану):
|
|
Көрсткіштер |
Млрд руб. |
||
|
|
нарықтық бағаны валдық шығару |
11952 |
||
|
|
нарыққа өнімдік қызмет |
8946 |
||
|
|
нарықтық емес қызмет |
2414 |
||
|
|
финанстық қызмет |
212 |
||
|
|
пайда құру кзіндегі қолдану |
7191 |
||
|
|
қызмет көрсету кезіндегі аралық қолдану |
4300 |
||
|
|
өнімге таза салық |
1592 |
||
|
|
нарықтық бағаға валдық ішкі өнім |
? |
||
|
|
өнімге салық |
204 |
||
|
|
өнімге субсидия |
121 |
||
|
|
импорттың сатып алу бағасы |
201 |
||
|
|
импорттң сатылу бағасы |
167 |
||
|
|
импортты сатып алу субсидиясы |
28 |
||
|
|
бөлінген төлем ақы |
7 |
||
|
|
әлеуметтік қауіпсіздік бойынша факталық бөліну |
1586 |
||
|
|
әлеуметтік қауіпсіздік бойынша шартты бөліну |
111 |
||
|
|
валдық кіріс |
5228 |
||
|
|
негізгі қорлардың амортизациясы |
2295 |
||
|
|
негізгі қорлардың амортизация емес тұрақтлығы |
175 |
||
|
|
таза кіріс |
? |
||
|
|
шетелге төленген меншіктік және өнеркәсіптік кірістер |
539 |
||
|
|
шетелден алынған меншіктік және өнеркәсіптік кірістер |
144 |
||
|
|
шетелден алынған трансфертер |
42 |
||
|
|
шетелге төленген трансферттер |
47 |
||
|
|
резиденттердің резиденттік еместік төлем ақы |
60 |
||
|
|
резиденттік еместрдің резиденттік төлем ақысы |
64 |
||
|
|
шетелге төленген қосымша салық |
7 |
||
|
|
шетелден алынған қосымша салық |
91 |
||
|
|
ұлттық жалпы кіріс |
7 |
||
|
|
шетелден алынған әлеуметтік трансферттер |
35 |
||
|
|
шетелге төленген әлеуметтік трансферттер |
42 |
||
|
|
ұлттық валдық қажетті кіріс |
? |
||
|
|
ұлттық валдық кіріс |
? |
||
|
|
үй шаруашылығының соңғы қолдану |
6561 |
||
|
|
ұлттық басқару органдарының соңғы қолдану |
2240 |
||
|
|
ұйымдардың соңғы қолдану |
161 |
||
|
Көрсеткіш |
Млрд руб. |
|
||
|
жалпы жиналу |
? |
|
||
|
шетелден алынған капиталды трансферттер |
13 |
|
||
|
Жер сатып алу және материалдық емес активтер, елдегі шетелдіктер |
20 |
|
||
|
Шетелге төленген капиталды трансферттер |
44 |
|
||
|
ер сатып алу және материалдық емес активтер, шетелдегі ел азаматтар |
22 |
|
||
|
Негізгі қорлардың жалпы құрылуы |
2417 |
|
||
|
Материалдық пайда қорларының өсуі |
320 |
|
||
|
Таза несиелер(+ )немесе таза қарыздар(-) |
? |
|
||
|
|
|
|
|
|
Шешімі
Өнімнің есептеуін құру үшін нарықтқ баға бойынша ЖІӨ көлемін санау керек: 11 952 + 8946 + 2414 - (7191 + 4300 + 212) + 1592 = 13 201.
Өнімнің есептелуі
|
Қолдану |
|
Ресурстар |
|
|
материалды заттарды қолдану |
7191 |
нарықтық баға бойынша |
11952 |
|
қызметтерді аралық қолдану |
4300 |
нарықтық қызмет |
8946 |
|
финанстық ортаның шартты өнімі |
212 |
нарықтық емес қызмет |
2414 |
|
ВВП нарқтық баға |
13 201 |
өнімге таза салық |
1592 |
|
барлығы |
24 904 |
барлығы |
24 904 |
Кірістің жиынын құру үшін төлем ақыны санау керек:
13 201 - (204 - 121) - (201 – 167 - 28)- 1586-111 - 5228 = 6187.
Кірістің есебін есептеу
|
Қолдану |
|
Ресурстар |
|
||
|
таза қосымша салық (204 - 121) + (201 - 167 --28) = 89 |
89 |
ЖІӨ нарықтық бағада |
13 201 |
||
|
Валдық кіріс |
5228 |
|
|
||
|
Бөлінген төлем ақы |
6187 |
|
|
||
|
әлеуметтік қауіпсіздік бойынша факталық бөліну |
1586 |
|
|
|
|
|
шартты бөліну |
111 |
|
|
|
|
|
барлығы |
13 201 |
барлығы |
13 201 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
таза кіріс: 5228 - 2295 - 175 = 2758.
Кірістерді есептік бөлінулер
|
Қолдану |
|
Ресурстар |
|
|
меншіктік және өнеркәсіптік кіріс |
539 |
ЖІӨ нарықтық бағада |
13 201 |
|
резидентердің резиденттік емес еңбек ақы |
64 |
шетелден алынған меншіктік және өнеркәсіптік кірістер |
144 |
|
шетелге төленген қосымша салық |
7 |
резиденттік еместердің резиденттік еңбек ақысы |
60 |
|
ұлттық валдық кіріс |
12 886 |
шетелден алынған қсымша салық |
91 |
|
барлығы |
13 496 |
Итого ресурсов |
13 496 |
ұлттық валдық кіріс: 13 201 + (144 + 60 + 91) - (539 + 64 + 7) = 12 886.
Екінші кірістің есебінің бөлінуі
|
Қолдануы |
|
Ресурстар |
|
|
шетелге төленген трасферттер |
47 |
ұлттық жалпы кіріс |
12 886 |
|
ұлттқ жалпы қажетті кіріс |
12 881 |
шетелден алынған трансферттер |
42 |
|
шетелге жіберілген әлеуметтік трансферттер |
42 |
шетелден алынған әлеуметтік трансферттер |
35 |
|
валдық кіріс |
12 874 |
|
|
Ұлттық қажетті жалпы: 12 886 + 42 --47= 12 881 млрд руб.
Коррекциялған жалпы ұлтық пайда: 12 881 + 35 - 42 = 12 874.
ЖІӨ-ң қолданудың есебі және ұлттық кіріс
|
Қолдану |
|
Ресурстар |
|
|
соңғы қолдануды -үй шаруашылығы |
6561 |
ұлттық қажетті жалпы кіріс |
12 874 |
|
- мемлекеттік орындар |
2246 |
|
|
|
- ұйымдық организациялар |
161 |
|
|
|
Жалпы жиналу |
3906 |
|
|
|
барлығы |
12 874 |
барлығы |
12 874 |
Валдық жиналу: 12 874 - 6561 - 2246 - 161 = 3906.
Капиталды шығындардң есебі
|
Қолдану |
|
Ресурстар |
|
|
төленген капиталды трансферттер |
44 |
Жалпы жиналу |
3906 |
|
таза жерлерді сатып алу |
2 |
алынған капталды трансферттер |
13 |
|
тұрақты капиталдың валдық білімі |
2417 |
|
|
|
материалдық пайдалардың өсуі |
320 |
|
|
|
таза қарыздар немесе ұлттық таза кредиттер |
1136 |
|
|
|
барлығы |
3919 |
барлығы |
3919 |
таза ұлттық кредит 3919 - 44 - 2 - 2417 - 320 = 1136.
Жалпы региондағы өнімнің көлемі мен өзгеруі 7 жылда мына мәліметтер бойынша өзгереді, анықтау керек:
- ЖРӨ в сопоставимых ценах;
- ЖРӨ-ң физикалық көлемнің индексі.
|
Жыл |
ЖРӨ алдағы бағада, млн руб. |
Индекс-дефлятор ЖРӨ, алдағ жылда, разы |
|
1999 |
10 764 |
1,11 |
|
2000 |
17 226 |
1,58 |
|
2001 |
25 655 |
1,41 |
|
2002 |
34 190 |
1,23 |
|
2003 |
40 402 |
1,15 |
|
2004 |
53 383 |
1,30 |
Шешімі
1.Мына формула бойынша анықталады:
, алдағы бағадағы ЖРӨ-ны белгілі жылдағы
индекс-дефляторға бөлу керек. Ол мына фомула бойынша анықталады:
.
2. Физикалық көлемнің индексі:
. Есептік кезіндегі ЖРӨ-ні өтіп кеткен кезеңдегі
ВРП бөлеміз.
|
жыл |
ВРП , млн руб. |
физикалық көлемнің индексі |
|
1999 |
10 764,0 |
100,00 |
|
2000 |
10 902,5 |
101,29 |
|
2001 |
11 515,8 |
105,63 |
|
2002 |
12 477,2 |
108,35 |
|
2003 |
12 821,1 |
102,76 |
|
2004 |
13 031,1 |
101,64 |
Төмендегі берілгендерге қарап өнімнің валдық шығарылуына, аралық қолдануда еңбек ақы туралы және макро экономикалық көрсеткішердегі нарықтық бағадағы ЖІӨ-ты анықтау, индекс-дефлятор ЖІӨ-ң өндірістік есебін құру ҰШЖ, млрд руб.
|
Көрсеткішер |
Млрд руб. |
|
есеп беру жылдағы негізгі бағалар бойынша валдық шығарылу |
4500 |
|
аралық қолданулар |
2100 |
|
Қсымша өлшенетін финанстық қызмет |
8 |
|
өнімге және импортқа салық |
332 |
|
өнімге және импортқа субсидия |
101 |
|
негізгі капиталды қолдану |
410 |
|
жалданған жұмыскерлердің еңбек ақысы |
1220 |
|
өнімге басқа да таза салықтар |
175 |
|
валдық кіріс және валдық аралас кірістер |
997 |
|
есеп беру кезеңдегі ішкі валдық өнім |
2400 |
Шешімі
1. ЖІӨнарықтық бағаларда өндірістік әдіспен:
ЖІӨ нарықтық бағаларда = ∑ВДС + ЧНПр +ЧНИ = (ВВ - ПП) - КИУФП) + (НП - СП) =
= (4500 - 2100 - 8) + (332 - 101) = 2623.
2. ЖІӨ нарықтық бағаларда бөліну әдісімен:
ЖІӨ нарықтық бағаларда = ОТ + ЧНПр + ЧНИ +ВПЭ = 1220 + 406 + 997 = 2623
3. Индекс-дефлятор ЖІӨ:
Ip = ЖІӨ нарықтық бағаларда/ЖІӨ салыстырмалы бағаларда = 2623 : 2400 =1,093, немесе 109,3%.
Есеп беру кезіндегі баға базистік кезеңдегі бағаға қарағанда 9,3%. өсті
Өндірістік есеп
|
Қолдану |
|
Ресурстар |
|
|
Аралық қолдану(қосымша финанстық қызмет) |
2108 |
негізгі бағадағы валдық шығару |
4500 |
|
нарықтық бағадағы валдық ішкі өнім |
2623 |
өнімге салық |
332 |
|
негізгі капиалды қолдану |
410 |
өнімге субсидия |
101 |
|
ЧВП нарықтық бағада |
2213 |
импортқа таза салық |
— |
|
|
|
нарықтық бағадағы валдық шығару (В + НП - СП + ЧНИ) |
4731 |
|
барлығы |
4731 |
барлығы |
4731 |